Rola Witaminy E w organizmie

Geneza Witaminy E:

Witamina E została odkryta na początku XX wieku na skutek badań o wpływie różnych czynników na reprodukcję zwierząt. Związek ten został nazwany czynnikiem odżywczym, dobrze rozpuszczalnym w tłuszczach. Została wyizolowana z oleju z kiełków pszenicy przez grupę badawczą Evansa w 1936 r. Nazywana również tokoferolem lub tokotrienolem.

Skąd się wzięły takie nazwy? Witamina E posiada 8 różnych postaci, wszystkie są zbudowane z układu pierścieniowego 6-chromanolu i szestanostowęglowego łańcucha bocznego. W zależności od tego czy łańcuch boczny jest nasycony, czy zawiera trzy wiązania podwójne, nazywane są one odpowiednio tokoferolami i tokotrienolami. Nazwa pochodzi od greckich słów tocos – urodzić i pherein - nieść. Związek ten należy do grupy alkoholi. W 1937 r. wyodrębniono z oleju roślinnego β - i γ- tokoferol. W następnym roku określono strukturę α – tokoferolu.

Witamina E jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. Jednak jej czas magazynowania w organizmie jest krótszy w porównaniu do innych witamin z grupy rozpuszczalnych w tłuszczach. Sprzyjające warunki do wchłaniania tego związku do organizm tworzy żółć oraz obecność tłuszczy w jedzeniu. Witamina E gromadzi się w wątrobie, tkance tłuszczowej, sercu, mięśniach, jądrach, macicy, krwi, gruczołach hormonalnych i wydzielających śluz. Jej synteza zachodzi tylko w roślinach. Istotną rolę odgrywa ten związek w strukturach komórkowych, które w swojej budowie posiadają dużą ilość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (błona komórkowa, otoczka mielinowa neuronów) oraz w takich, które są w stałych kontakcie z dużą ilością tlenu (błony erytrocytów, komórki dróg oddechowych).

Działanie witaminy E.
Najważniejszą cechą witaminy E jest działanie antyoksydacyjne. Chroni ona organizm przed starzeniem się, neutralizując wolne rodniki. Według badań naukowych regularne przyjmowanie witaminy E skutkuje wzrostem jej stężenia w osoczu krwi oraz obniżeniem poziomu oksydacyjnie zmodyfikowanych pirymidyn w DNA limfocytów krwi obwodowej. Przerywa ona łańcuchy reakcji wolnorodnikowych i w ten sposób utrzymuje ona homeostazę komórkową. Uczestniczy ona w regulacji transkrypcji różnych genów. Bierze ona udział w licznych procesach metabolicznych. Obniża degradację erytrocytów, usprawniając jednocześnie transport tlenu do wszystkich komórek w organizmie. A tym samym wpływa pozytywnie na utrzymanie wysokiej wydolności mięśni. Dlatego też sportowcy powinni stosować dietę bogatą w witaminę E. Wzmacnia i uelastycznia naczynia krwionośne oraz obniża krzepliwość krwi.

Wspólnie z witaminą A wspomaga leczenie trądziku pospolitego oraz egzemy. Jest odporna na działanie wysokich temperatur. Jednak ulega rozkładowi pod wpływem światła i tlenu. Istnieje też forma tokoferoli, która jest odporna na działanie tych czynników i jest jednocześnie składnikiem aktywnym w filtrach przeciw promieniowaniom słonecznych, a jest nim ester - octan tokoferylu. Witamina E ma działanie łagodzące w przypadku poparzeń i podrażnień skóry. Ponadto działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Dzięki swojej budowie dobrze przenika w naskórek i wbudowuje się w cement międzykomórkowy, przez co skóra jest odżywiona i uelastyczniona.

Witamina E zapobiega chorobom serca, krążenia, miażdżycy naczyń krwionośnych. Jest potrzebna u mężczyzn do właściwej produkcji spermy a u kobiet do prawidłowego donoszenia ciąży. Wpływa na prawidłowy rozwój siatkówki oka, chroni wątrobę i komórki nerwowe. Łagodzi ból i sztywność stawów. Poprawia sprawność ruchową. Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Korzystnie wpływa na wydzielanie insuliny - obniża poziom cukru we krwi.

Niedobór i nadmiar witaminy E:
Niedobór witaminy E prowadzi do chorób sercowo-naczyniowych oraz wzrostu cholesterolu we krwi, anemii, osłabienia wzroku, zaburzeń układu nerwowego, trudności koncentracji, obniża aktywność seksualną i może powodować bezpłodność, zanik mięśni. Szczególnie groźny jest dla dzieci a zwłaszcza u noworodków, gdyż może doprowadzić do niedokrwistości, dysplazji oskrzelowo-płucnej, a nawet do nagłego zgonu noworodka. Przyczynami niedoboru może być zaburzenie wchłaniania tokoferoli, np. w przypadku biegunki tłuszczowej lub też usunięcia części jelita cienkiego.
Nadmiar witaminy E powoduje zmęczenie, osłabienie mięśni, problemy ze wzrokiem, zwiększa podatność na krwawienia, zmniejsza odporność organizmu. Jednak nadmiar tej witaminy występuje rzadko.

Tokoferol w organizmie:
Tokoferole wchłaniają się w jelicie cienkim na skutek biernej dyfuzji. Stopień wchłaniania waha się od 10 do 90%. Zależne jest to od szybkości wydalania.
Wchłanianie zwiększa się proporcjonalnie do ilości spożytego tłuszczu. Może się pogarszać u osób starszych lub chorych z upośledzoną zdolnością wchłaniania tłuszczów (stany zapalne błony śluzowej jelita cienkiego) i przy niedoborze kwasów tłuszczowych. Białkiem odpowiedzialnym za transport witaminy E do krwiobiegu są lipoproteiny. Jeżeli występuje ich niedobór w organizmie to również wchłanianie witaminy E jest utrudnione. Natomiast pozytywny wpływ na proces wchłaniania tokoferolu ma selen.

Poziom tokoferolu w organizmie można zbadać przy pomocy testów laboratoryjnych, w których sprawdza się stężenie tokoferolu we krwi lub nadmierne wydalanie keratyniny w moczu (co może świadczyć o uszkodzeniu mięśni).
Źródłem tokoferoli są produkty pochodzenia roślinnego (oleje, warzywa liściaste, nasiona roślin strączkowych).

Witamina E Holistic - tokoferole i tokotrienole w naszym sklepie - Sprawdź